اتریوم دومین ارز دیجیتال محبوب در جهان است. همچنین این ارز دیجیتال، از نظر ارزش بازار نیز در رتبه دوم قرار دارد. بسیاری از شرکت‌ها و صنایع علاقه خود را به استفاده از ETH ابراز کرده و این کوین، یکی از مؤثرترین بازیگران در بازار کریپتو است. در این مقاله می‌خواهیم به‌طور کامل اتریوم را معرفی کرده، تمامی اجزا آن را بررسی کرده و با نحوه عملکرد آن بیشتر آشنا شویم. با ما همراه باشید.
اتریوم (Ethereum) چیست؟
اتریوم (ETH) یک پلتفرم غیرمتمرکز است و تمامی افراد می‌توانند اپلیکیشن‌های غیر متمرکز (dApps) را با آن ساخته و پیاده سازی کنند. این پلتفرم، متن‌باز است یعنی تمامی کاربران می‌توانند کدها، به‌روز رسانی‌ها و جزئیات دیگر را در مخزن گیت هاب (GitHub) ارزیابی کنند. اتریوم یک چین عمومی است، بنابراین هر کسی که بخواهد ماینر ETH باشد، می‌تواند آزادانه به این شبکه ملحق شود. می‌توان کلیه تراکنش‌های انجام شده در این بلاکچین را در کاوشگر بلوک اتریوم یافت.
اتریوم به‌صورت مقیاس‌پذیر، قابل برنامه‌نویسی، امن و غیر متمرکز طراحی شده است. این بلاکچین ، گزینه بسیار مطلوبی برای توسعه دهندگان و کسب و کارهایی است که به‌دنبال استفاده از فناوری برای تحولی بزرگ در شیوه فعالیت‌های خود هستند.
تاریخچه اتریوم (Ethereum)
هر کسی در صنعت کریپتو فعالیت دارد، احتمالاً دو نام مهم را شنیده است: ساتوشی ناکاموتو (خالق بیت کوین) و ویتالیک بوترین (هم بنیان‌گذار پلتفرم اتریوم). ویتالیک بوترین، برنامه نویس جوان و هم بنیان‌گذار مجله بیت کوین، وایت پیپری (white paper) را معرفی کرد و در آن پلتفرم غیرمتمرکز تشریح شد که امکان ساخت اپلیکیشن‌های مبتنی بر بلاکچین با استفاده از زبان برنامه‌نویسی سالیدیتی (Solidity) وجود دارد. پایان سال ۲۰۱۳، چندین سرمایه‌گذار مطرح که بعدها the initial five (پنج نفر اول) خوانده شدند، در پروژه اتریوم مشارکت کردند. این سرمایه‌گذاران همراه با بوترین به تیم اتریوم در ابتدای سال ۲۰۱۴ ملحق شدند و داستان مهم‌ترین پلتفرم غیر متمرکز جهان، آغاز شد.
اجزا اصلی اتریوم (Ethereum)
اکوسیستم اتریوم (Ethereum)شامل چند جزء اساسی است:
حساب‌ها
دو نوع حساب در شبکه اتریوم وجود دارند:
- حساب‌های با مالکیت خارجی (حساب‌های کاربری یا حساب‌هایی که به کلید اختصاصی نیاز دارند).
- حساب‌های قراردادی یا قراردادهای هوشمند. این حساب‌ها توسط کد کنترل می‌شوند.
اثبات کار (PoW)
اثبات کار (PoW) یک مکانیزم اجماع است که تحقق آن، مستلزم صرف عملیات محاسباتی گسترده توسط دستگاه‌های شبکه است. اثبات کار بر اساس دریافت پاداش برای کار انجام شده، مشابه ماینینگ است. اثبات کار امکان پردازش تراکنش‌های همتا به همتا را به‌صورت کاملاً امن بدون نیاز به‌طرف سوم می‌دهد. برای اجرای اثبات کار، باید انرژی قابل توجهی صرف شود و برای این کار، لازم است تا ماینرهای بیشتری به شبکه ملحق شوند.
اثبات سهام (PoS)
در مکانیزم اثبات سهام، نیازی به صرف انرژی زیاد برای صحت سنجی بلوک‌ها نیست. این مکانیزم از یک پروتکل نهایی‌سازی با نام FFG- کسپر و الگوریتم LMD-Ghost در یک مکانیزم اجماع با نام گسپر استفاده می‌کند. این مکانیزم فرآیند اجماع را پایش کرده و نحوه دریافت پاداش ولیدیتورها برای انجام کار و تنبیه احتمالی آنها به‌خاطر عدم انجام دقیق کار را تعیین می‌کند.
گس
گس (Gas)، میزان کارمزد لازم برای اجرای موفق یک تراکنش یا اجرای قرارداد در پلتفرم بلاکچین اتریوم است. کارمزدها به‌صورت نسبت‌هایی جزئی از ارز اتر (ETH) با واحد gwei ( پرداخت می‌شوند. گس برای پرداخت هزینه به ولیدیتورها برای منابع لازم جهت انجام تراکنش‌ها، استفاده می‌شود. قیمت دقیق گس بر اساس عرضه، تقاضا و ظرفیت شبکه در زمان تراکنش، تعیین می‌شود.
اتریوم چگونه کار می‌کند؟
شبکه اتریوم همانند بیت کوین، بر پایه هزاران رایانه در سراسر جهان اجرا شده است که گره نامیده می‌شوند. این موضوع باعث می‌شود تا این شبکه غیر متمرکز شده و مصونیت بالایی در برابر حملات داشته‌بواشد. اگر یک رایانه دچار اختلال شود، این موضوع هیچ تأثیری ندارد، زیرا هزاران رایانه دیگر همچنان در شبکه فعالیت می‌کنند. اتریوم یک سیستم غیر متمرکز واحد است که بر روی یک رایانه با نام ماشین مجازی اتریوم (EVM) اجرا می‌شود. هر گره نسخه‌ای از آن رایانه را نگهداری می‌کند به‌نحوی که راستی آزمایی هر تعامل ضروری است و همه کاربران می‌توانند نسخه کپی خود را به‌روز کنند.
تعاملات شبکه به‌عنوان تراکنش در نظر گرفته شده و در بلوک‌ها در بلاکچین اتریوم نگهداری می‌شوند. ماینرها این بلوک‌ها را پیش اعمال آنها به شبکه، اعتبار سنجی کرده و این بلوک‌ها به‌عنوان تاریخچه تراکنش یا یک لجر دیجیتال شناخته می‌شوند. هر بلوک، یک کد ۶۴ رقمی منحصربه‌فرد دارد و ماینرها از توان رایانه خود برای یافتن آن کد استفاده می‌کنند تا منحصربه‌فرد بودن آن، تایید شود. کلیه تراکنش‌های اتریوم همانند بیت کوین، عمومی هستند. ماینرها بلوک‌های تکمیل شده را به بخش‌های دیگر شبکه منتشر کرده تا تغییر را تایید کرده و بلوک‌ها را به کپی لجر هر فرد، اضافه می‌کنند.
سرویس نام اتریوم چیست؟
سرویس نام اتریوم (ENS)، یک سیستم نام‌گذاری دامنه است که در بستر بلاکچین ساخته شده است. سرویس نام اتریوم امکان تبدیل حروف و اعداد تصادفی تولید شده آدرس اتریوم استاندارد به کلمات شناخته‌شده‌تر مانند نام یک شخص یا برند می‌دهد. بدین ترتیب، عملکرد ENS کاملاً مشابه سرویس‌های نام دامنه قدیمی است، به‌نحوی که رشته‌ای از اعداد، یک آدرس IP را تشکیل داده و با نام وبسایت خوانا برای انسان نشان داده می‌شود به‌نحوی که افراد می توانند نام دامنه را به‌سادگی به‌خاطر بیاورند.
ENS یک سیستم نام‌گذاری تعمیم‌پذیر، غیرمتمرکز و باز بوده و جایگزین سرویس‌های نام گذاری دامنه متمرکز (DNS) است. همچنین این روش از فناوری بلاکچین جهت کاهش ریسک‌های امنیتی به‌دلیل وجود یک نقطه کنترل، استفاده می‌کند.
اتریوم ۲.۰ چیست؟
اتریوم ۲.۰ که با نام Eth2.0 نیز شناخته می‌شود، نسخه ارتقا یافته بلاکچین اتریوم است. هدف از ارائه اتریوم ۲.۰، افزایش سرعت، کارایی و مقیاس‌پذیری شبکه اتریوم و حفظ امنیت و غیر متمرکز بودن آن است. اتریوم ۲.۰ چندین تغییر اساسی را در ساختار و طراحی اتریوم چه از نظر فنی و چه از حیث ماهیت اقتصادی، ایجاد کرده است. دو مورد از این تغییرات کلیدی، حرکت به‌سمت مکانیزم اثبات سهام و افزودن قابلیت شاردینگ (امکان مقیاس‌پذیری اتریوم) است. حرکت به‌سمت Eth2.0، یک فرآیند تدریجی و چند مرحله‌ای است که با طی کردن مراحل زیر رخ می‌دهد.
بیکن چین
بیکن چین یک مکانیزم اجماع اثبات سهام (PoS) است که به‌طور موفقیت‌آمیز در دسامبر ۲۰۲۰ معرفی شده و موازی با شبکه اتریوم موجود، عمل می‌کند. در این مرحله، همچنان تراکنش‌ها یا قراردادهای هوشمند پردازش نمی‌شوند، اما زمینه لازم برای یک مدل اجماع PoS جدید، فراهم شده است.
ادغام
این مرحله اساسی در سپتامبر ۲۰۲۲ تکمیل شد و طی آن، مکانیزم اجماع کار (PoW) اجرا شده و با سیستم PoS بیکن چین ، ادغام شد. این تغییر، نشان دهنده خاتمه فرآیند ماینینگ اتریوم با مصرف انرژی شدید بود و به‌تبع آن، PoS برای امنیت و اجماع شبکه، پذیرفته شد. در نتیجه، مصرف انرژی اتریوم به‌طرز معناداری کاهش یافت و مسیر برای عملیات بلاکچین با کارایی و مقیاس‌پذیری بیشتر فراهم شد.
شاردینگ
اتریوم پس از مرحله ادغام، به‌دنبال پیاده سازی شاردینگ جهت افزایش ظرفیت و کاهش قابل توجه کارمزدهای تراکنش خود بوده است. شاردینگ سبب تقسیم شبکه به چندین بخش (شاردها) شده که هر کدام قابلیت پردازش تراکنش‌ها و قراردادهای هوشمند را به‌طور مستقل دارند. این قابلیت باعث افزایش ظرفیت کلی اتریوم شده و می‌توان تراکنش‌های بیشتری را در هر ثانیه انجام داد و دسترسی آن به کاربران در سراسر جهان، بیشتر خواهد شد.
در مراحل نخست شاردینگ، توزیع داده‌ها در میان شار دها انجام‌شده و در مراحل بعد، شار دها به‌طور مستقل قراردادهای هوشمند را اجرا کرده و حساب‌ها را مدیریت می‌کند که این امر سبب ارتقای مقیاس‌پذیری شبکه می‌شود.
کاربردهای اتریوم (Ethereum)
مهم‌ترین کاربردهای اتریوم و بلاکچین آن عبارتند از:
برنامه‌های مالی غیر متمرکز (DeFi)
یکی از مهم‌ترین کاربردهای اتریوم، حوزه امور مالی غیر متمرکز (DeFi) است. این برنامه‌ها در بستر بلاکچین ساخته شده و منطبق با سیستم‌های مالی قدیمی نیستند. این برنامه‌ها شفاف، رسوخ ناپذیر، مقرون به صرفه و امن هستند. این برنامه‌ها به‌صورت کاملاً آزاد در دسترس همگان قرار دارد. کدهای این برنامه‌ها نیز متن‌باز بوده که بر امنیت و شفافیت هر چه بیشتر این برنامه‌ها، می‌افزاید.
امکان تغییر یا بازگرداندن تراکنش‌های ثبت شده در بلاکچین اتریوم وجود ندارد. این عامل، نقش مؤثری در شفافیت و امنیت بالای اتریوم دارد. برنامه‌های DeFi بسیار ارزان‌تر از سرویس‌های قدیمی هستند، زیرا آنها با کنترل و مقررات سخت‌گیرانه نهادهای مرکزی، مواجه نیستند.
توکن های غیر قابل تعویض (NFTها) و اشیا دیجیتال
توکن های غیر قابل تعویض (NFTها)، دارایی‌های دیجیتالی محسوب می‌شوند که نسبت به آنچه ارائه می‌کنند، منحصربه‌فرد بوده و امکان تعویض آنها با دارایی دیگر وجود ندارد. کاربران از NFTها برای نشان دادن مالکیت خود بر دارایی‌هایی همچون آثار هنری، اشیا قیمتی، املاک و المان‌های بازی و حتی فلزات گران‌بها مانند طلا استفاده می‌کنند.
اتریوم، مطرح‌ترین فناوری بلاکچین است که NFT ها را منتشر کرده و امکان معامله آنها نیز در این بستر وجود دارد. از این رو، بازار NFT ها کاملاً امن و شفاف است. همچنین امکان انتقال مالکیت دارایی به بلاکچین، به‌سادگی میسر است.
DApps و قراردادهای هوشمند
قراردادهای هوشمند، قراردادهایی خود اجرا هستند که در بلاکچین اتریوم ثبت می‌شوند. فرض کنید که می‌خواهید که با یک توسعه دهنده آزادکار برای ساخت وبسایت شرکت خود، قرارداد ببندید. می‌توان از قرارداد هوشمند برای انجام این کار برای هر دو طرف، استفاده‌کرد. شما در این قرارداد هوشمند، بندها و شرایط خود را اعلام می‌کنید. سپس توافقنامه به‌طور خودکار با برآورده شدن بندهای قرارداد، اجرا می‌شود. بدین ترتیب نیازی به دخالت هیچ فرد ثالث نیست.
برنامه‌های غیر متمرکز (DApps)، در شبکه‌های غیر متمرکز همانند اتریوم اجرا می‌شوند. این برنامه‌ها متن‌باز بوده و تحت کنترل هیچ نهاد مرکزی نیستند. می‌توان از این برنامه‌ها در حوزه‌هایی همچون DeFi، NFTها و رأی گیری استفاده‌کرد.
گیمینگ
می‌توان از اتریوم در حوزه گمینگ و واقعیت مجازی نیز استفاده‌کرد. به‌طور مثال، دیسنترالند، یک دنیای مجازی است که از بلاکچین اتریوم جهت تأمین امنیت آیتم‌های موجود در آن استفاده می‌کند. زمین، آواتارها، اشیا پوشیدنی، ساختمان‌ها و محیط‌ها، همگی از طریق بلاکچین جهت ایجاد مالکیت، توکنیزه می‌شوند.
حوزه سلامت
اتریوم در حال ایجاد تحولی بزرگ در حوزه سلامت است، زیرا بیمارستان‌ها در سراسر جهان می‌توانند به‌صورت امن به سوابق بیماران خود دسترسی داشته و اطلاعات آنها را در شبکه خود، به اشتراک بگذارند. این تحول، پیشرفت مهمی برای کنترل وضعیت بیماران و پیشگیری و مراقبت از آنها است.
مدیریت هویت دیجیتال
سرقت هویت و اطلاعات شخصی، مسئله مهمی در عصر اطلاعات محسوب می‌شود. اپ های اتریوم، راهکار منحصربه فردی را جهت جلوگیری از سرقت هویت و جعل عرضه کرده‌اند. این موضوع نه‌تنها شامل تمامی افراد، بلکه شامل شرکت‌ها و دستگاه‌های IoT نیز می‌شود. همچنین اتریوم به کاربران خود، قابلیت ایجاد و نگهداری از هویت‌های دیجیتال خود را با مولفه‌هایی همچون شناسه‌های غیرمتمرکز، مدیریت هویت و رمزنگاری می‌دهد.
ولت اتریوم چیست؟
شما برای اینکه بتوانید در اکوسیستم اتریوم مشارکت کنید و اتریوم یا سایر دارایی‌های کریپتویی مبتنی بر اتریوم را نگهداری، ارسال و دریافت کنید، به یک ولت اتریوم نیاز دارید. علاوه بر این، بیشتر ولت های اتریوم این امکان را به شما می‌دهند تا به برنامه‌های غیر متمرکز اتریوم با اتصال ولت خود به قراردادهای هوشمند dApps دسترسی داشته‌باشید. بهترین ولت های اتریوم در سال ۲۰۲۴ در جدول زیر ارائه‌شده‌اند.
| کیف پول اتریوم | مزایا | معایب |
| Guarda Wallet: پشتیبانی از اتریوم، بیت کوین، تتر، کاردانو و سولانا
نوع ولت: غیر حضانت قیمت: رایگان |
– امنیت بسیار بالا
– پشتیبانی از بیش از ۴۰۰۰۰۰ دارایی در بیش از ۵۰ شبکه بلاکچین – توانایی کاربران جهت دریافت، قرض گیری و سواپ کریپتو – کیفیت بالای خدمات مشتریان |
کارمزدهای بسیار بالای خرید کریپتو درون برنامه |
| Exodus: اتریوم، بیت کوین، لایت کوین، تتر، دوج کوین
نوع ولت: غیر حضانت قیمت: رایگان |
– رابط کاربرپسند
– پشتیبانی از طیف گسترده‌ای از توکن های مبتنی بر اتریوم – امکان دریافت پاداش‌های استیکینگ – سواپ دارایی درون برنامه |
ولت متن‌باز نیست. |
| MetaMask: پشتیبانی از اتریوم، شیبا اینو، یونی سواپ، آوه، دای
نوع ولت: غیر حضانت قیمت: رایگان |
= پشتیبانی از تمامی توکن های اتریوم
– پشتیبانی از NFT ها – رابط کاربرپسند برای افراد تازه‌کار – دسترسی به برنامه‌های غیر متمرکز |
عدم پشتیبانی از بیت کوین |
| تراست ولت: پشتیبانی از اتریوم، بیت کوین، بایننس کوین، سولانا، لایت کوین
نوع ولت: غیر حضانت قیمت: رایگان |
– ولت موبایل با رابط ساده و کاربرپسند
– استیکینگ درون برنامه – پشتیبانی از ۱۰ میلیون ارز دیجیتال و توکن – دسترسی به برنامه‌های غیر متمرکز
|
عدم وجود ولت در دسکتاپ |
| Myetherwallet (MEW): پشتیبانی از اتریوم، تتر، دای، شیبا اینو، رپد بیت کوین
نوع ولت: غیر حضانت قیمت: رایگان |
– قابلیت‌های بسیار بالای قرارداد هوشمند
– پشتیبانی از تمامی توکن های اتریوم – پشتیبانی از NFT اتریوم – سواپ دارایی درون برنامه |
تا حدودی پیشرفته برای افراد تازه‌کار |
کلام پایانی : آینده اتریوم
بسیاری از کارشناسان و متخصصان بازار ارز دیجیتال بر این باورند که آینده روشنی پیش روی اتریوم قرار دارد. بسیاری از طرح‌های توسعه‌ای و ارتقا با هدف بهبود مقیاس‌پذیری، امنیت و پایداری، در دستور کار قرار دارند. بدون‌تردید نقشه راه اتریوم ۲.۰ همراه با ارتقای دنک شاردینگ در آینده، موجب جذابیت هر چه بیشتر اتریوم برای توسعه دهندگان، کاربران و معامله گران خواهد شد. در این مقاله به‌طور کامل در مورد اتریوم، اجزا آن و کاربردهای این ارز دیجیتال ارزشمند در حوزه‌های مختلف، بحث کردیم.
سوالات متداول
اتریوم چیست و چگونه کار می کند؟
اتریوم (ETH) یک پلتفرم بلاکچین غیر متمرکز است که از یک شبکه همتا به همتا برای اجرا و راستی آزمایی کدهای برنامه تحت قرارداد هوشمند، بهره می گیرد. قرارداد های هوشمند این امکان را به مشارکت کنندگان می دهند تا با یکدیگر بدون کنترل یک نهاد مرکزی، تعامل کنند.
آیا اتریوم بهتر از بیت کوین است؟
اتریوم صرفا برای انجام پرداخت ها در شبکه اتریوم طراحی شده است. این بدان معنی است که ارز دیجیتال اتریوم عملکرد بهتری نسبت به بیت کوین برای انجام تراکنشی دارد که متکی به قرارداد هوشمند اتریوم است. به طور مثال می توان به تامین اعتبار یک وام اشاره کرد که به طور خودکار در یک تاریخ مشخص، بازپرداخت می شود.
آیا سرمایه گذاری در اتریوم مناسب است؟
اتریوم عملکرد بسیار مطلوبی با DApps، NFTها، قرارداد های هوشمند و DeFi داشته و طرح های توسعه ای آن، به طور مداوم در حال افزایش است. با افزایش قدرت شبکه و تداوم توسعه ویژگی های نوآورانه توسط تیم اتریوم، سرمایه گذاران بیشتری در سال های آینده، از این پروژه جذاب استقبال می کنند.
بر اساس پیش بینی ها، قیمت اتریوم در سال ۲۰۲۵ چه قدر خواهد بود؟
بسیاری از کارشناسان با انجام برآوردهای مختلف، معتقدند که قیمت اتریوم تا پایان سال ۲۰۲۵ به بیش از ۱۰۷۰۰ دلار خواهد رسید و ATH جدیدی را ثبت خواهد کرد. همچنین برخی دیگر از کارشناسان، به صورت محافظه کارانه، قیمت اتریوم را ۷۶۰۰ دلار برآورد کرده اند.
