لایه دوم اتریوم چیست؟بهترین پروژه‌های لایه ۲ اتریوم در سال ۲۰۲۴

پروتکل‌های لایه دوم اتریوم ، چارچوب‌ها یا راهکارهای ثانویه ساخته شده در بلاک‌چین اتریوم هستند که برای افزایش سرعت تراکنش و مقیاس‌پذیری با حفظ امنیت بلاک‌چین اصلی طراحی ‌شده‌اند. در این مقاله می‌خواهیم علاوه بر نسخه‌های ارتقایافته این پروتکل‌ها، با بهترین پروژه‌های لایه دوم اتریوم در سال ۲۰۲۴ آشنا شده و ویژگی‌های هر یک از آنها را بیان کنیم. بدون‌تردید، این پروژه‌ها برای سرمایه‌گذاری در سال‌های ۲۰۲۵-۲۰۲۴ میلادی ارزشمند خواهند بود. با ما همراه باشید.

لایه دوم اتریوم چیست؟

لایه ۲، یک اصطلاح کلی برای توصیف راهکارهایی است که در بستر مین نت بلاک چین اتریوم (لایه ۱) به‌منظور بهبود مقیاس‌پذیری شبکه اتریوم ساخته ‌شده‌اند. هدف از نسخه ارتقا یافته اتریوم دنکن به‌عنوان فاز مهم بعدی در نقشه راه اتریوم ۲.۰ پیش از دنک شاردینگ، کاهش قابل‌توجه گس فی‌ها (gas fees) در سراسر شبکه‌های لایه دوم اتریوم بوده است. این نسخه به طور موفقیت‌آمیز در ماه مارس سال ۲۰۲۴ عرضه شد. پروژه‌های لایه ۲ نه‌تنها مکمل پیشرفت‌های اتریوم هستند، بلکه نقش بسیار مهمی در ایجاد تحول پیرامون نحوه تعامل ما با فناوری بلاک‌چین امروزی دارند. شبکه‌های لایه ۲ اتریوم، به‌عنوان پلی برای آینده و نحوه عملکرد هر چه بهتر اپلیکیشن‌های بلاک‌چین عمل خواهند کرد و باعث افزایش تعداد کاربران بدون به خطر افتادن هزینه یا سرعت بلاک‌چین می‌شوند.

چرا به راهکارهای مقیاس‌پذیری اتریوم نیاز داریم؟

بلاک‌چین اتریوم از زمان پیدایش، پیشرفت بسیار بزرگی را در فناوری بلاک‌چین رقم زده و کاربردهای بسیار زیادی داشته است. در ماه مارس ۲۰۲۴، TVL یا کل ارزش قفل‌شده اتریوم از ۵۱.۲۵ میلیارد دلار بیشتر شده است و دامیننس مارکت آن بر اساس آمار DefiLiama، حدود %۵۳ بوده است. با این حال، این بلاک‌چین بدون چالش نیست. به همین دلیل، راهکارهای مقیاس‌پذیری لایه دوم اتریوم مطرح شده و در زمان نگارش این مقاله، کل ارزش TVL آنها، به ۳۸.۷۵ میلیارد دلار رسیده است.

این راهکارها، نقش بسیار مهمی برای حفظ کارایی و مانایی شبکه اتریوم دارند و باعث برطرف شدن محدودیت‌های زیرساخت کنونی اتریوم به‌ویژه در مدیریت تعداد بالای تراکنش‌ها می‌شوند. بر اساس داده‌های L2Beat، کل TVL راهکارهای مقیاس‌پذیری اتریوم، به بیش از ۱۵.۵ میلیارد دلار رسیده است.

نقش DeFi در شبکه‌های لایه دوم اتریوم

امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) نقش بسیار مهمی در رشد شبکه‌های لایه دوم اتریوم داشته است. رشد انفجاری اپلیکیشن‌های DeFi در بستر اتریوم، منجر به افزایش هزینه‌های تراکنش و تراکم شبکه شده و نیاز به راهکارهای کارآمد مقیاس‌پذیری لایه ۲، بیش از پیش احساس شده است.

این راهکارها سبب کاهش قابل‌ملاحظه هزینه‌ها و بهبود سرعت تراکنش با اجرای تراکنش‌ها خارج از چین اصلی اتریوم شده‌اند. این پیشرفت نه‌تنها در مورد پلتفرم‌های DeFi مشاهده شده و بلکه باعث جذابیت بیشتر شبکه‌های لایه ۲ برای سرمایه‌گذاران و توسعه‌دهندگان شده است.

انواع راهکارهای لایه دوم اتریوم

انواع متنوعی از راهکارهای لایه دوم اتریوم وجود دارند. در این قسمت، نگاهی به هر یک از این راهکارها و نقش آنها در مقیاس‌پذیری در اتریوم خواهیم داشت.

 

کانال‌ها

نقش کانال‌ها، مشابه نقش شبکه لایتنینگ برای بیت کوین است. اساساً، کانال‌ها این امکان را به کاربر می‌دهند تا تعداد تراکنش‌های نامحدودی را با شخص دیگر انجام داده، اما صرفاً اولین و آخرین تراکنش در بلاک‌چین عرضه می‌شود. ازآنجایی‌که سایر تراکنش‌ها به‌صورت آفچین انجام می‌شوند، سرعت آنها بسیار بالا و کارمزد تراکنش آنها نیز بسیار کم است.

پلاسما

پلاسما، چارچوبی است که امکان ایجاد چین‌های خردی که از چین اصلی اتریوم به‌عنوان لایه اعتماد و داوری استفاده می‌کنند، فراهم می‌کند. چین‌های خرد موجب سرعت بالا و کم شدن هزینه تراکنش‌ها شده، اما صرفاً از تعداد کمی از انواع تراکنش‌ها از جمله انتقال توکن پایه و سواپ‌ها، پشتیبانی می‌کنند. مانع دیگر آنها، زمان انتظار بالای برداشت از چین خرد به مین نت اتریوم است و یک کاربر باید مراقب تضمین امنیت سرمایه در این بازه زمانی در شبکه باشد.

ساید چین‌های مستقل

می‌توان گفت کلیه راهکارهای لایه دوم اتریوم ، نوعی ساید چین هستند، اما ما صرفاً در مورد دو بلاک‌چین مستقل صحبت می‌کنیم. این بلاک‌چین‌ها از طریق یک پگ دوطرفه متصل شده و هر دو چین با ماشین مجازی اتریوم (EVM) سازگار هستند. فناوری ساید چین‌های مستقل به‌سادگی قابل بوده و از این رو، بسیاری از پروژه‌ها به‌سمت ساید چین‌های مستقل به‌عنوان یک روش عملی و سریع جهت بهبود سرعت تراکنش و کاهش هزینه‌های آن، حرکت کرده‌اند. ساید چین‌های مستقل، مسئول امنیت خود هستند و از طرفی به‌دلیل کوچک‌تر بودن از اتریوم، امنیت کمتری نسبت به آن دارند.

رول‌آپ

رول‌آپ‌ها در پردازش تراکنش‌ها در لایه ۲ و ارسال داده به لایه ۱، نقش ایفا می‌کنند. این فرآیند باعث سرعت بیشتر و ارزان‌تر شدن تراکنش‌ها شده و از طرفی از امنیت مین نت اتریوم، بهره می‌برد. دو نوع رول‌آپ به نام‌های رول‌آپ زیرو نالج (zero knowledge) (ZK) و رول‌آپ آپتیمیستیک وجود دارند.

در رول‌آپ آپتیمیستیک، لایه ۱ فرض می‌کند که تراکنش‌ها به‌صورت پیش‌فرض معتبر هستند و اعتبار تراکنش صرفاً در صورت بروز چالش و مشکل، بررسی و محاسبه می‌شود. در رول‌آپ ZK، اثبات اعتبار تراکنش‌ها در لایه ۲ انجام شده و به لایه ۱ عرضه می‌شود.

بهترین پروژه‌های لایه دوم اتریوم

در این قسمت، بهترین و مطرح‌ترین پروتکل‌های لایه ۲ را برای بلاک‌چین اتریوم مطرح می‌کنیم. این پروژه‌ها، با ظرفیت بالایی که دارند، برای سرمایه‌گذاری بسیار مناسب هستند.

Optimism

آپتیمیزم، یکی از راهکارهای تازه مقیاس‌پذیری لایه ۲ است و به‌سرعت موردتوجه کاربران قرار گرفته است. این پروژه از اپتیمیزم رول‌آپ (Optimism Rollups) برای ارتقای ظرفیت تراکنش‌ها و کاهش قابل‌توجه کارمزدها و تأخیر استفاده می‌کند. این فناوری موجب شده است تا اپتیمیزم به یکی از رقبای بزرگ در فضای لایه دوم اتریوم تبدیل شده و تعداد اپلیکیشن‌ها و کاربران DeFi بیشتری را جذب کند. توکن OP به‌عنوان ارز دیجیتال بومی شبکه اپتیمیزم استفاده شده و دارای قابلیت‌هایی همچون حاکمیت، تأمین امنیت شبکه، استفاده در تراکنش‌ها و طرح‌های تشویقی این اکوسیستم است.

شبکه اپتیمیزم در سال ۲۰۲۳، گام‌های مهمی در مقیاس‌پذیری اتریوم با مین نت OP خود برداشته است و راهکار مقرون‌به‌صرفه‌ای را با معماری متناسب برای مقیاس‌پذیری کارآمد اپلیکیشن‌ها، ارائه کرده است. هدف پروژه سوپرچین به‌عنوان بخشی از OP است، ارتقای قابلیت تعامل‌پذیری در میان چین‌ها و ایجاد یک اکوسیستم بلاک‌چین واحد است. وضعیت توکن OP در شکل و جدول زیر ارائه شده است.

ارزش بازار	۲,۸۳۳,۲۵۶,۵۱۰ دلار
رتبه بر اساس ارزش بازار	۴۰
کل توکن‌های در حال گردش	۱,۰۴۵,۳۷۹,۸۶۷ OP
تعداد کل توکن‌ها	۴,۲۹۴,۹۶۷,۲۹۶ OP
ارزش بازار کاملاً رقیق‌شده	۱۱,۶۴۳,۴۷۰,۴۸۶ دلار
بیشترین قیمت تاریخی (ATH)	۴.۸۵ دلار

Arbitrum

آربیتریوم (Arb) که شهرت زیادی به‌خاطر رویکرد نوآورانه خود در مقیاس‌پذیری اتریوم دارد، از فناوری منحصربه‌فرد اپتیمیزم رول‌آپ استفاده می‌کند. این پروژه، سازگاری مناسبی با زیرساخت کنونی اتریوم داشته و توسعه‌دهندگان، اپلیکیشن‌های خود را راحت‌تر انتقال می‌دهند. سهولت در یکپارچه‌سازی توأم با قابلیت‌های مقیاس‌پذیری کارآمد موجب شده است تا آربیتریوم، بازیگری مهم در فضای لایه دوم اتریوم باشد.

توکن ARB، به‌عنوان توکن بومی شبکه آربیتریوم محسوب می‌شود. این توکن برای تراکنش‌ها، تأمین امنیت شبکه و مشارکت در تصمیمات حاکمیتی در اکوسیستم آن استفاده می‌شود. آفچین لبز (Offchian Labs) در سال ۲۰۲۳، به پیشرفت‌های مهمی در توسعه شبکه آربیتریوم دست‌یافت. به طور مثال، آربیتریوم استیلاس به‌عنوان یک محیط برنامه‌نویسی با امکان گسترش قابلیت‌ها برای توسعه‌دهندگان جهت ساخت اپلیکیشن در آربیتریوم با پشتیبانی از زبان‌های معروف مانند Rust، C و C++ عرضه شد.

همچنین این شبکه میزبان بحث‌های مفصلی پیرامون پروتکل اپتیمیزم رول‌آپ، گزینه‌های پیشرو و چشم اندازه‌ای آینده آن بود. علاوه بر این، آربیتریوم پروتکل BOLD را به‌عنوان یک پروتکل جدید با امکان ارتقای غیرمتمرکزسازی و امنیت شبکه، ارائه کرد.

 

ارزش بازار	۲,۸۰۵,۹۸۹,۳۰۴ دلار
رتبه بر اساس ارزش بازار	۴۱
کل توکن‌های در حال گردش	۲,۶۵۳,۹۳۹,۳۸۴ ARB
تعداد کل توکن‌ها	۱۰,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ARB
ارزش بازار کاملاً رقیق‌شده	۱۰,۵۷۴,۸۴۹,۶۸۱ دلار
بیشترین قیمت تاریخی (ATH)	۲.۴ دلار

Mantle

منتل (MNT)، یک راهکار متمایز لایه دوم اتریوم است که شهرت زیادی به‌خاطر یکپارچگی فناوری اپتیمیزم رول آب و راهکار منحصربه‌فرد قابلیت دسترسی داده دارد و امکان پردازش کارآمدتر تراکنش‌ها را با هزینه کمتر نسبت به مین نت اتریوم فراهم می‌کند. منتل در مین نت آلفا عرضه شده ست و به‌شدت مورد توجه جامعه توسعه‌دهندگان به‌خاطر فاز تست نت متنوع خود با قابلیت پردازش حدود ۱۴ میلیون تراکنش قرار گرفت. حدود ۴۸ هزار توسعه‌دهنده در این فضا فعالیت کرده و بیش از ۸۰ dApps عرضه شد.

رشد TVL منتل به حدود ۸۷۷ میلیون دلار ناشی از عوامل مختلفی همچون رویکرد اولویت به توسعه‌دهندگان و میزبانی از ۲۰ هکاتون در طی فاز تست نت آن بوده است که منجر به عرضه ۴۰۰ پروژه شده است. برنامه منتل گرنت و بودجه ۲۰۰ میلیون دلاری اکوسیستم منتل نیز مؤید حمایت از توسعه این اکوسیستم و امکان ارائه منابع و مشوق‌های بیشتر برای سازندگان dApps است. مزیت رقابتی منتل، کاهش %۸۰ گس فیز در مقایسه با اتریوم و قابلیت اجرای ۵۰۰ تراکنش در ثانیه (TPS) است که به‌مراتب بالاتر از ۳۲ TPS اتریوم است.

 

ارزش بازار	۳,۴۴۵,۷۰۷,۹۲۵ دلار
رتبه بر اساس ارزش بازار	۳۱
کل توکن‌های در حال گردش	۳,۲۶۴,۴۴۱,۷۰۸ MNT
تعداد کل توکن‌ها	۶,۲۱۹,۳۱۶,۷۹۵ MNT
ارزش بازار کاملاً رقیق‌شده	۶,۵۶۴,۶۷۷,۳۸۲ دلار
بیشترین قیمت تاریخی (ATH)	۱.۵۱ دلار

Polygon

می‌توان پالیگان را پیشرو راهکارهای لایه دوم اتریوم دانست. قابلیت آن در مقیاس‌پذیری و تضمین امنیت، موجب شده است تا پلتفرم Polygon برای توسعه‌دهندگان و پروژه‌های گوناگون، ایده‌آل باشد. همچنین پذیرش پالیگان توسط بسیاری از اپلیکیشن‌های اصلی DeFi همچون آوه (Aave)، موجب تحکیم جایگاه آن به‌عنوان پروژه برتر لایه دوم اتریوم شده است.

در تاریخ دسامبر ۲۰۲۳، اکوسیستم گسترده پالیگان شامل ۲۸۰۰۰ ایجاد کننده قرارداد، بیش از ۲۱۹.۱۱ میلیون آدرس منحصربه‌فرد و مجموعاً ۲.۴۴ میلیارد تراکنش بوده است. این آمارها نشان دهنده پذیرش گسترده و کارایی شبکه پالیگان است. پالیگان به‌تازگی شبکه پالیگان ۲.۰ را به‌عنوان شبکه بلاک‌چین های لایه ۲ دانش صفر عرضه کرده و جایگاه خود را به‌عنوان شبکه برتر در ارائه نوآوری و مقیاس‌پذیری بلاک‌چین، تقویت کرده است. این به‌روزرسانی موجب شده است تا پالیگان به‌عنوان لایه ارزش اینترنت مطرح شود و از طرفی جاه طلبی آن را جهت ایجاد فضایی کارآمد برای اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز و تراکنش‌های دیجیتال نشان داده شود.

 

ارزش بازار	۶,۹۸۸,۷۷۰,۶۷۲ دلار
رتبه بر اساس ارزش بازار	۱۸
کل توکن‌های در حال گردش	۹,۸۹۸,۹۱۲,۵۴۳ MATIC
تعداد کل توکن‌ها	۱۰,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ MATIC
ارزش بازار کاملاً رقیق‌شده	۷,۰۵۹,۷۰۴,۷۸۴ دلار
بیشترین قیمت تاریخی (ATH)	۲.۹۲ دلار

 

جنبه کلیدی و تأثیرگذار در رشد پالیگان، نقش فعال آن در توکنیزه کردن دارایی‌های واقعی بوده است. این پیشرفت مهم باعث پر شدن خلأ بین فعالیت‌های مالی قدیمی و جهان غیرمتمرکز شده است. این برنامه نه‌تنها باعث گسترش کاربردهای فناوری بلاک‌چین می‌شود، بلکه موجب جذب طیف گسترده‌ای از سرمایه‌گذاران و شرکت‌ها به اکوسیستم پالیگان می‌شود. علاوه بر این، معرفی پالیگان ID به‌عنوان یک راهکار هویتی غیرمتمرکز، گویای تعهد پالیگان به حریم خصوصی و امنیت است و کاربران می‌توانند به تجربه امن‌تر و شخصی شده‌تر از بلاک‌چین، دست پیدا کنند.

توکن MATIC، توکن بومی اکوسیستم پالیگان است و برای استیک کردن و پرداخت کارمزدهای تراکنش این شبکه استفاده می‌شود. این توکن، نقش مهمی در تأمین امنیت شبکه پالیگان داشته و باعث ارتقای مقیاس‌پذیری و اقتدار پروژه‌های بلاک‌چین متصل به این اکوسیستم می‌شود.

MetisDAO

متیس دائو (METIS)، با رویکرد منحصربه‌فرد مقیاس‌پذیری خود در کاهش گس فیز و ارتقای سرعت تراکنش، جایگاه ویژه‌ای در فضای لایه دوم اتریوم یافته است. علاوه بر این، تعهد این پروژه به‌سادگی و کاربرپسند بودن، باعث جذابیت هر چه بیشتر آن برای توسعه‌دهندگان و کاربران شده است.

همچنین متیس دائو به دنبال گسترش ساختار DAO، گسترش حاکمیت و مشارکت جامعه حامی خود است. تلاش‌های گسترده این پروژه در ایجاد یک اکوسیستم متنوع شامل همکاری و یکپارچگی با اپلیکیشن‌های مختلف DeFi، NFT و شرکتی، کاربردها و جذابیت آن را بالاتر برده است.

توکن METIS اساساً به‌عنوان یک توکن کاربردی در اکوسیستم متیس استفاده شده و از قابلیت‌هایی همچون پرداخت کارمزدهای تراکنش‌ها، استیکینگ برای امنیت و حاکمیت شبکه و مشارکت در dApps در پلتفرم برخوردار است. علاوه بر این، هولدرهای METIS از حقوق حاکمیتی برخوردار بوده و می‌توانند در پیشنهادها و تصمیمات تأثیرگذار بر توسعه شبکه مت یس دائو در آینده، رأی بدهند.

 

ارزش بازار	۳۲۸,۹۹۸,۷۰۲ دلار
رتبه بر اساس ارزش بازار	۱۹۱
کل توکن‌های در حال گردش	۵,۶۵۴,۳۳۴ METIS
تعداد کل توکن‌ها	۱۰,۰۰۰,۰۰۰ METIS
ارزش بازار کاملاً رقیق‌شده	۵۸۱,۹۰۶,۳۲۲ دلار
بیشترین قیمت تاریخی (ATH)	۳۲۳.۰۰ دلار

کلام پایانی

روند صعودی اخیر در بازار ارزهای دیجیتال، گویای اهمیت و ظرفیت بالای پروتکل‌های مقیاس‌بندی لایه دوم اتریوم بود. با توجه به توانایی آنها در حل مسائل مقیاس‌پذیری اتریوم، این راهکارهای لایه ۲ نه‌تنها از رشد DeFi پشتیبانی کرده اند، بلکه به فرصت های سرمایه گذاری جذابی تبدیل شده اند. پروژه هایی مانند پالیگن، آپتیمیزم و آربیتریوم، جزو جذاب ترین پروژه های کنونی بازار کریپتو هستند و بهترین قابلیت را از خود جهت ارائه فناوری مقیاس‌بندی لایه ۲ نشان داده اند.

سوالات متداول

 لایه ۲ اتریوم چیست؟

راهکارهای لایه دوم اتریوم، بلاکچین هایی هستند که با هدف ارائه مسیر سریع تر و ارزان تر جهت اجرای تراکنش های اتریوم طراحی شده اند.

بهترین ارز دیجیتال لایه ۲ کدام است؟

برخی از بهترین کوین های لایه ۲ در کریپتو شامل پالیگان (MATIC)، آربیتریوم (ARB)، آپتیمیزم (OP)، متیس دائو (METIS) و منتل (MNT) هستند.

چه تعداد لایه دو در اتریوم وجود دارند؟

بر اساس داده های L2Beat، در حال حاضر حدود ۴۴ شبکه فعال لایه در اتریوم وجود دارد.

کاربران چگونه از لایه ۲ اتریوم استفاده می کنند؟

یک کاربر جهت استفاده از لایه دوم اتریوم، سرمایه L1 خود را در سیستم L2 به وسیله بریج (پل) سپرده گذاری می کند. کاربر با سرمایه خود در L2 می تواند تراکنش کند. L2ها از بلاکچین اصلی به صورت جزئی استفاده می کنند و در نتیجه کاربران L2، کارمزد تراکنش کمتری را می پردازند.