بازار کریپتو، جایگاه خود در طی دهه گذشته در میان بازارهای مختلف مالی، تثبیت کرده است و هم‌اکنون، هزاران دارایی دیجیتال در این بازار معامله می‌شوند. کوین‌های معروف همچون بیت کوین (BTC) و اتریوم (ETH)، جایگزین مناسبی برای امور مالی متداول جهت معامله و سرمایه‌گذاری هستند. یکی از اصلی‌ترین معیارها جهت ارزیابی ارزهای دیجیتال، مارکت کپ یا ارزش بازار است. ما در این مقاله، مفهوم ارزش بازار و تأثیر آن بر ارزهای دیجیتال را به طور کامل بررسی می‌کنیم. با ما همراه باشید.
مارکت کپ چیست؟
مارکت کپ (Market Capitalization)، معیاری است که در بازارهای مالی متداول و البته بازار کریپتو استفاده می‌شود. این شاخص، نشان‌دهنده کل ارزش یک ارز دیجیتال بوده و با ضرب کردن قیمت کنونی هر توکن در کل تعداد توکن‌های در گردش محاسبه می‌شود.
در امور مالی متداول، مارکت کپ اطلاعات زیادی را جهت ارزیابی اندازه یک پروژه یا شرکت، ارزش و ظرفیت رشد آن در آینده ارائه می‌کند. در دنیای ارزهای دیجیتال، این شاخص به کاربران در درک اندازه نسبی و پتانسیل رشد ارزهای دیجیتال مختلف همچون BTC و ETH کمک می‌کند.
می‌توان ارزش بازار را بر اساس مقدار کل طبقه‌بندی کرده و بر حسب ارزهای فیات مانند دلار آمریکا یا یورو ارائه کرد. همان‌طور که شرکت‌های بزرگ، متوسط و کوچک در دنیای کسب‌وکار وجود دارند، شرکت‌های بزرگ، متوسط و کوچک از نظر مارکت کپ، در دنیای ارزهای دیجیتال و Web3.0 وجود دارند.
نحوه محاسبه مارکت کپ
محاسبه مارکت کپ، به‌سادگی و با استفاده از رابطه زیر امکان‌پذیر است:
قیمت کنونی یک توکن کل تعداد توکن‌ها = مارکت کپ (ارزش بازار)
به طور مثال، مارکت کپ کنونی بیت‌کوین (در زمان نگارش این مقاله) $۱,۳۵۴,۲۳۹,۸۹۸,۳۲۷ است که از حاصل‌ضرب تعداد توکن‌ها ۱۹,۷۰۴,۷۵۶ BTC در قیمت هر بیت‌کوین ۶۸,۷۲۶.۵۵ دلار به دست می‌آید.
چرا مارکت کپ مهم است؟
کلیه کاربران بازار اعم از تریدرها، توسعه‌دهندگان و علاقه‌مندان بازار کریپتو باید مارکت کپ را به طور کامل بشناسند. مهم‌ترین دلایل شناخت ارزش بازار در دنیای ارزهای دیجیتال عبارت‌اند از:
اندازه نسبی یک ارز دیجیتال
مارکت کپ این امکان را به شما می‌دهد تا اندازه نسبی یک ارز دیجیتال را در کل بازار کریپتو، بسنجید. این معیار، روش استانداردی را برای یک سرمایه‌گذار جهت سنجش بزرگی یا کوچکی یک کوین نسبت به سایرین، ارائه می‌کند.
ارزیابی ریسک
درک مارکت کپ یک ارز دیجیتال، در ارزیابی میزان ریسک سرمایه‌گذاری در آن، مفید است.
شاخص نقدینگی
می‌توان مارکت کپ را شاخص نقدینگی یک ارز دیجیتال و با امکان ترید دارایی‌های کریپتویی صرف‌نظر از شرایط بازار، تلقی کرد. ارزهای دیجیتال با ارزش بازار بیشتر، نقدینگی و حجم معامله بیشتری دارند و گزینه بهتری برای خرید و فروش در صرافی‌های ارز دیجیتال، ولت‌ها و سایر پلتفرم‌ها هستند.
اعتماد سرمایه‌گذار
بسیاری از سرمایه‌گذاران از مارکت کپ به‌عنوان یکی از فاکتورهای مهم در تشخیص اعتبار یک ارز دیجیتال استفاده می‌کنند. عواملی مانند ارزش بازار و دامیننس، به شناسایی فرصت‌های بالقوه سرمایه‌گذاری، ارزیابی ریسک و پذیرش یک توکن در جامعه کریپتو کمک می‌کنند.
عوامل مؤثر بر مارکت کپ
مارکت کپ در طی زمان به دلیل عوامل مختلف تغییر می‌کند. برای تصمیم‌گیری آگاهانه جهت سرمایه‌گذاری، باید عوامل مؤثر بر ارزش بازار توکن‌های کریپتو را شناخت.
تعداد کل توکن و توکن‌های در گردش
تعداد توکن‌های در گردش (Circulating supply)، نشان‌دهنده تعداد کوین‌هایی است که هم اکنون در گردش بوده و برای معامله، در دسترس هستند. این توکن‌ها جزو توکن‌هایی که توسط بنیان‌گذاران پروژه نگهداری می‌شوند، توکن‌های قفل شده در قراردادهای هوشمند و غیره، نیستند.
منظور از تعداد کل توکن‌ها (Total Supply)، حداکثر تعداد توکن‌ها است که برای همیشه در بلاک چین ایجاد شده و یا وجود دارند. همچنین توکن‌هایی که در گردش عمومی قرار ندارند، جزو Total Supply هستند.
قیمت هر توکن کریپتو
قیمت هر توکن کریپتو بر اساس ارزش کنونی بازار یک واحد ارز دیجیتال بر حسب واحد ارزی مورد نظر شما مانند دلار (USD) یا یورو (EUR) تعیین می‌شود. نوسان‌های قیمت تأثیر زیادی بر ارزش بازار یک ارز دیجیتال دارند، به‌نحوی‌که حتی تغییرات ناچیز قیمت می‌تواند منجر به تغییرات بزرگ در کل مارکت کپ شود.
احساسات بازار
اخبار مثبت و پذیرش ارزهای دیجیتال توسط نهادهای مالی مهم، باعث تقویت احساسات بازار و بالا رفتن تقاضا برای یک کوین می‌شود. افزایش تقاضا موجب بالا رفتن قیمت و در نتیجه، مارکت کپ بیشتر می‌شود. در طرف مقابل، اخبار منفی همچون مسائل امنیتی یا محدودیت‌های قانونی، باعث کاهش اعتماد سرمایه‌گذاران و در نتیجه افت قیمت و ارزش بازار می‌شود.
حجم معامله
حجم معامله نشان‌دهنده تعداد کل ارزهای دیجیتال ترید شده در یک بازه زمانی مشخص (مثلاً ۲۴ ساعت) است. حجم معامله بالا غالباً مرتبط با ارزهای دیجیتال با مارکت کپ بیشتر است و نشان‌دهنده یک بازار فعال با نقدینگی قابل‌قبول است. از طرف دیگر، یک ارز دیجیتال با حجم معامله کم، با چالش‌هایی در حفظ مارکت کپ پایدار مواجه می‌شود.
عوامل اقتصادی
وضعیت کلی اقتصاد نیز بر ارزش بازار یک ارز دیجیتال تأثیر می‌گذارد. در وضعیت اقتصادی مثبت (مثلاً در بازارهای صعودی) منجر به افزایش ارزش بازار یک کوین می‌شود درحالی‌که در وضعیت اقتصادی نامطلوب (بازار نزولی)، می‌توان شاهد کاهش مارکت کپ یک کوین بود.
توکنومیک
توکنومیک، مبنا و بنیاد تمامی ارزهای دیجیتال است و شامل تمامی جنبه‌های عرضه و تقاضا است. سیاست‌های صدور توکن، پاداش ماینینگ یا استیکینگ و سوزاندن توکن، همگی بر تعداد کل توکن‌های در حال گردش و در نتیجه ارزش بازار تأثیر می‌گذارند. هر چه عرضه محدودتر بوده و تقاضا ثابت یا در حال افزایش باشد، قیمت توکن نیز افزایش می‌یابد.
پیشرفت‌های فناوری
پیشرفت فناوری‌های بلاک‌چین همچون مقیاس‌پذیری، امنیت و سرعت تراکنش، باعث بهبود استفاده از ارزهای دیجیتال و در نتیجه، مارکت کپ آنها می‌شود. همچنین نوآوری‌هایی همچون DeFi و NFT، نقش مهمی در افزایش ارزش ارزهای دیجیتال ایفا می‌کنند. علاوه بر این، پلتفرم‌هایی که از قراردادهای هوشمند پشتیبانی می‌کنند، توجه سرمایه‌گذاران را به دلیل ظرفیت بالای خود، جلب می‌کنند.
ارزش بازار کاملاً رقیق‌شده چیست؟
ارزش بازار کاملاً رقیق‌شده (Diluted market cap)، شاخصی حیاتی در سنجش ارزش کلی بازار یک شرکت است. این شاخص از ضرب قیمت یک توکن در کل توکن‌های موجود به دست می‌آید. بر اساس این شاخص، متخصصان فرض می‌کنند که ارزش بازار توکن در آینده، مطابق با مقدار توکن‌های کنونی در گردش، به دست می‌آید.
دلایل اهمیت ارزش بازار کاملاً رقیق‌شده
سه دلیل مهم استفاده از ارزش بازار کاملاً رقیق‌شده عبارت‌اند از:
- ارزیابی ارزش یک پروژه و ارزش منصفانه آن قبل و پس از عرضه
- کمک به شناخت پتانسیل توکن و در نتیجه احتمال فشار فروش بر روی آن
- کمک به تعیین ظرفیت تیم پروژه و احساسات بازار نسبت به پروژه کریپتو
معایب مارکت کپ چیست؟
علی‌رغم تمامی مزایا و دلایلی که در مورد اهمیت مارکت کپ بیان شد، اما این معیار یک شاخص تمام‌عیار جهت سنجش ارزش یک پروژه نیست. برخی از معایب استفاده از مارکت کپ به‌عنوان یک شاخص دقیق عبارت‌اند از:
اتکای مارکت کپ به آخرین قیمت تراکنش
هر چند که قیمت کنونی یک کوین، نیمی از معادله مارکت کپ را تشکیل می‌دهد، باید توجه داشت که قیمت کوین‌ها به‌شدت در حال نوسان هستند و مارکت کپ نیز در لحظه بر اساس آخرین قیمت توکن، در حال نوسان است.
عدم همبستگی مارکت کپ با ارزش یک دارایی دیجیتال
برخی به‌اشتباه تصور می‌کنند که مارکت کپ علاوه بر قیمت، نشان‌دهنده ارزش ذاتی یک پروژه است، درحالی‌که چنین نیست. تغییرات قیمت / مارکت کپ وابسته به قیمت هستند و ارتباطی با یوتیلیتی واقعی یک کوین ندارند به‌نحوی‌که ممکن است قیمت توکن‌های یک پروژه افزایش یابد، اما محصول و کارایی واقعی آن هیچ‌گاه تغییر نکند.
وجود فیک کوین‌ها با ارزش بازار بالا
ممکن است کوینی در بازار کریپتو وجود داشته باشد که علی‌رغم بی‌ارزش بودن، ارزش بازار آن مثلاً ۱۰ میلیارد دلار است. برای این کار، صرفاً باید یک کوین (به طور مثال، توکن ERC-20 بر روی اتریوم) با ۱۰ میلیارد توکن در حال گردش ایجاد کرد. اگر یک نفر، یک کوین را با قیمت ۱ دلار بخرد، در این صورت مارکت کپ آن به طور خودکار، ۱۰ میلیارد دلار خواهد بود.
معرفی وبسایت کوین مارکت کپ
وبسایت کوین مارکت کپ (CoinMarketCap) یکی از جامع‌ترین پلتفرم‌ها جهت سنجش و ارزیابی ارزهای دیجیتال است. شما با استفاده از وبسایت یا اپلیکیشن این پلتفرم، دیگری نیاز به محاسبه مارکت کپ و ارزش بازار رقیق شده ندارید. در این وبسایت، مارکت کپ کلیه کوین‌ها به‌صورت لحظه‌ای و بر اساس تغییر قیمت در صفحه نخست آن نمایش داده می‌شود. در شکل زیر، نمایی از صفحه خانه وبسایت کوین مارکت کپ نشان داده شده است.
همچنین شما می‌توانید با کلیک بر روی هر یک از کوین‌های موردنظر خود، مقدار ارزش بازار کاملاً رقیق شده را مشاهده کنید.
نتیجه‌گیری
مارکت کپ، یکی از مهم‌ترین پارامترها در بازار کریپتو برای سنجش بزرگی یک پروژه نسبت به سایر پروژه‌ها و شناخت اعتبار آن است. هر چند این معیار نمی‌تواند گویای ارزش ذاتی یک کوین باشد، اما می‌توان از آن برای پیش‌بینی عملکرد آینده پروژه‌های کریپتو و همچنین درک سایر تریدرها و سرمایه‌گذاران نسبت به آن بهره برد. در این مقاله، علاوه بر تعریف مارکت کپ و ارزش بازار رقیق شده، با دلایل اهمیت و البته معایب مارکت کپ نیز آشنا شدیم.
سوالات متداول
آیا مارکت کپ بالاتر، نشانه برتری یک پروژه کریپتویی است؟
ارزش بازار بالا نشان دهنده استقبال و احساس مثبت کاربران دنیای کریپتو به یک پروژه است. البته مارکت کپ نمی تواند یوتیلیتی واقعی یک پروژه را نشان دهد و برای تشخیص این عامل، باید به برنامه ها و عوامل بنیادی آن پروژه توجه کرد.
آیا مارکت کپ یک کوین، ثابت است یا تغییر می کند؟
از آنجایی که مارکت کپ با قیمت یک کوین در ارتباط است و قیمت نیز هر لحظه تغییر می کند، بنابراین ارزش بازار یک کوین نیز متغیر است.
ده کوین برتر بازار کریپتو بر حسب ارزش بازار کدامند؟
بیت کوین، اتریوم، تتر، بایننس کوین، سولانا، USDC، XRP، دوج کوین، تون کوین و شیبا اینو، ده توکن برتر بازار ارزهای دیجیتال از نظر مارکت کپ هستند.
مارکت کپ کل بازار کریپتو چه قدر است؟
در حال حاضر و در زمان نگارش این مقاله، ارزش کل بازار کریپتو به میزان ۲.۵۸ تریلیون دلار است. شما می توانید مارکت کپ کل بازار کریپتو را از پلتفرم هایی همچون وبسایت coinmarketcap مشاهده کنید.
